سر کندو یا نیم طبق کندو
اصولاً طبقه گذاری برای کندوها به ۵ منظور صورت می‌گیرد:
- جهت افزایش جمعیت کندو
- جهت ذخیره عسل و عسل گیری
- جهت تقسیم کندو
- جهت ادغام کندوها
- کندوهای دو ملکه‌ای
مزایای طبقه گذاری:
- فعالیت ملکه محدود نمی‌شود.
- بافت کندو تغیر یافته و شانه‌های کهنه و قدیمی که سیاه شده‌اند با انتقال به طبقات بالا و ذخیره عسل از رده خارج می‌شود.
- باعث افزایش جمعیت کندو می‌شود.
- یک عامل بازدارنده در فرایند بچه دهی است.
- ادغام کندوها با استفاده از طبق راحت‌تر است.
- عملکرد و بهره‌وری کندو بالا می‌رود.
- لازمه تکثیر و تقسیم کندو طبقه گذاری است.
- کمک به تهویه‌ی داخل کندو
در سیستم دو ملکه‌ای کندوها الزاماً نیازمند طبقه می‌باشد.در پرورش ملکه از کندوهای مطبق به‌عنوان جمعیت پرستار و حتی به‌عنوان انکوباتور از طبقه‌ی بالا استفاده می‌کنند.البته هرکدام از موارد فوق می‌تواند با تکنیک و هدف و در زمان مشخصی توسط زنبوردار صورت بگیرد که هرکدام بحث و روش خاص خود را دارد. قاعده و اصول کلی طبقه گذاری در سه مورد اول به شرح ذیل است.اگر ما بیایم روی یک کندو که دارای جمعیت بیشتر بوده و فضای خالی و کافی جهت افزایش جمعیت وجود نداشته باشد، یک طبقه گذاشته و چند صفحه موم آجدار و حتی پوکه خالی و شان عسل را در آن قرار دهیم، قطعاً زنبوران تمایلی به ورود در طبقه بالا را نخواهند داشت؛ زیرا ما در آن صورت، به سیستم بیولوژی و فیزیولوژی کلنی زنبورعسل در کندو دقت نکرده‌ایم. معمولاً همه جانوران و بخصوص موجودات اجتماعی در لانه‌ی خود فرم و نظم خاصی برای زندگی و زاد ولد آرایش داده‌اند. به‌عنوان‌مثال آذوقه‌های حیاتی را در جاهایی از آشیانه‌ی خود ذخیره می‌کنند که ضمن جلوگیری از فساد آن، دسترسی به آن‌ها آسان‌تر و راحت‌تر شده و همچنین به لحاظ امنیت غذایی مشکلی نداشته باشند.
با این مقدمه ترتیب و آرایش ذخیره‌ی آذوقه به‌وسیله نیروی تدارکات کندو و همچنین تخم‌ریزی ملکه در کندو، طوری است که ضمن دسترسی آسان به غذاهای ذخیره‌شده بخصوص نان گرده و جلوگیری از اتلاف انرژی، امنیت غذایی نیز در کندو تأمین شود. به این صورت که ملکه تخم‌ریزی خود را در اولین حلقه یعنی در وسط شان انجام می‌دهد و سپس در دومین حلقه، ذخیره‌ی گرده که ازنظر غذایی فوق‌العاده حائز اهمیت است، صورت گرفته و در جوانب و حواشی کادرها، عسل کنسرو می‌شود. عین این سیستم در فضای داخل کندو هم حاکم است یعنی اگر کندو را یک توپ در نظر بگیریم تخم و لارو در مرکز آن و محل ذخیره‌ی گرده در لایه دوم و بالاخره عسل در جوانب و حواشی کندوها قرارگرفته است. نکته‌ای که زنبوردار در حین طبقه گذاری می‌بایست مراعات کند حفظ کرویت و آرایش شانهای کندوست به این صورت که همان نظم و آرایشی که در آشیانه‌ی زنبوران وجود دارد، همان سیستم و آرایش موجود در داخل کندو حفظ و به طبقه‌ی جدید منتقل کند؛ یعنی هم تخم و لارو و هم گرده و هم شان عسل به طبقه بالا منتقل شود در غیر این صورت و یا در غیاب هر یک از محصولات در طبقه بالا، زنبوران چندان تمایلی جهت ورود به آنجا را نخواهند داشت؛ زیرا کرویت کندو حفظ نشده است.
برای این منظور کندویی که مستحق طبقه گذاری به‌منظور افزایش جمعیت است، می‌بایست ترجیحاً تعداد سه عددشان قدیمی که دارای تخم و لارو سربسته (سرپوش سلول‌ها هرچه قدر سیاه‌تر باشد بهتر است) که حاوی عسل و گرده کافی هم بوده، به طبق بالا انتقال می‌دهیم و بجای شانهای خالی صفحات موم آجدار را طوری قرار می‌دهیم که اولاً هرکدام از صفحات در وسط دو شانی که دارای تخم و لارو سربسته است قرار گیرد. ثانیاً برای این منظور و حفظ کرویت کندو، صفحات موم آجدار را به‌صورت دو در یک در داخل کندو قرار می‌دهیم. به‌عبارت‌دیگر بعد از برداشتن سه عددشان که حاوی لارو و گرده و عسل از بدنه‌ی کندو است، بجای آن‌ها این‌گونه عمل می‌کنیم.
دو شان قدیمی را به کناره‌ی کندو منتقل کرده و بعد از آن‌ها یک صفحه‌ی موم آجدار قرار می‌دهیم. مجدداً بعد از دو شان قدیمی دیگر یک صفحه موم آجدار و به همین ترتیب موم آجدار آخری و سومی را بعد از دو شان دیگر قرار می‌دهیم (به‌صورت دو در میان یعنی دو شان قدیمی و یک صفحه موم آجدار) در صورت لزوم می‌توان یک صفحه موم آجدار را در طبقه بالا و جلو شان‌ها قرار داد تا بدین‌وسیله از موم بافی‌های بی‌مورد جلوگیری کرد. بعضی از زنبورداران بجای صفحه موم آجدار مذکور در طبقه بالا از قاب‌های دایره‌ای (چنبره) که فاقد صفحه‌ی موم هستند، استفاده می‌کنند؛ زیرا اولاً این‌گونه قاب‌ها علاوه برموم بافی، باعث افزایش جمعیت زنبوران نر شده که نقش بسیار مهمی را در حفظ تعادل کلنی و جفت‌گیری ملکه ایفا می‌کند. ثانیاً زنبوردار با این کار خود صاحب عسل شان خوب و مشتری‌پسند نیز می‌شود.
به‌طورکلی اهمیت نکاتی که باید توسط زنبوردار در مورد طبقه گذاری رعایت شود به شرح ذیل است:
- هیچ‌وقت نباید دو صفحه موم آجدار به‌صورت پشت سرهم و در کنار هم قرار گیرند.
- ترجیحاً صفحات موم آجدار در وسط شان‌هایی که دارای تخم و لارو سربسته هستند قرار گیرد.
- طبقه را باید به کندویی گذاشت که هر دو طرف همه شانهای آن پر از زنبور بوده و فضای کافی برای تخم‌ریزی ملکه وجود نداشته باشد. گاهی در این‌گونه کندوها تراکم جمعیت به حدی می‌رسد که مقداری از کلنی در جلو سوراخ پرواز کندو خوشه می‌بندد.
- هیچ‌وقت نباید صفحات را به‌تنهایی در طبقه بالا گذاشت.
- از قرار دادن صفحه موم آجدار در جوانب کندو جدا خودداری کنید.
- در حین طبق گذاری باید مواظب ملکه بود.
- تعداد صفحات موم آجدار با تراکم جمعیت کندو باید متناسب باشد.
- طبقه گذاری می‌بایست در فصل افزایش جمعیت و عسل گیری صورت بگیرد.
- برای جلوگیری از اتلاف انرژی بعد از طبقه گذاری می‌بایست محل اتصال طبقه و بدنه کندوی اصلی را از بیرون و با مواد لازم ایزوله کرد.
- تا جایی که می‌شود شانهای سیاه و کهنه را به طبقه جدید منتقل می‌کنند؛ زیرا در این صورت شانهای سیاه و کهنه تبدیل به عسل شده و از کندو خارج می‌شود.
- قاب‌های حاوی تخم و لارو در وسط سایر قاب‌ها قرار می‌گیرد.
- همان‌طوری که اشاره شد نباید آرایش و ترکیب شانهای کندو را به هم زد.
نقد و بررسی‌ها
هنوز بررسی‌ای ثبت نشده است.